Chủ trì hội nghị có đồng chí Trần Quang Hoài, Ủy viên thường trực Ban chỉ đạo Trung ương về phòng, chống thiên tai, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy lợi; đồng chí Lò Mai Kiên, Phó chủ tịch UBND tỉnh Sơn La; đồng chí Văn Phú Chính, Ủy viên Ban chỉ đạo, Chánh văn phòng Ban chỉ đạo Trung ương về phòng, chống thiên tai.
Tham dự hội nghị có đại biểu từ các bộ, ngành, lãnh đạo Quân khu 2, Lãnh đạo UBND, Ban chỉ huy, Văn phòng Ban chỉ huy Phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn tỉnh 17 tỉnh miền núi phía Bắc và Bắc Trung Bộ, lãnh đạo xã Phương Mỹ, huyện Hương Khê, tỉnh Hà Tĩnh điển hình làm tốt công tác phòng, chống thiên tai cấp cơ sở.
Theo số liệu thống kê,chỉ tính từ năm 2000 - 2014, đã xảy ra 250 đợt lũ quét, sạt lở đất, làm chết và mất tích 646 người, bị thương 351 người; hơn 9.700 căn nhà bị đổ trôi, 100.000 căn nhà bị hư hỏng nặng; hơn 75.000 ha lúa, hoa mầu bị ngập… tổng thiệt hại ước tính trên 3.300 tỷ đồng.
Nhiều địa phương lũ quét xảy ra nhiều lần như: Phong Thổ năm 1992, 1996, Mường Lay năm 1990, 1993, 1996, Bát Xát năm 1993, 2000, 2002, thị xã Lai Châu năm 1990, 1991, 1994, 1996… Một số trận lũ quét điển hình như: trận lũ quét ngày tháng 6/1990 trên suối Nậm Lay, thị xã Lai Châu đã quét toàn bộ phần cao trình thấp của thị xã, làm 82 người chết và mất tích, 200 người bị thương; trận lũ quét tháng 10/2000 tại bản Nậm Coóng, xã Nậm Cuổi, huyện Sìn Hồ cuối trôi toàn bộ 14 căn nhà, làm 39 người chết với 5 gia đình bị thiệt mạng cả nhà; trận lũ quét tháng 9/2002 tại Hương Sơn, Hương Khê làm 83 người chết và mất tích, 370 căn nhà bị cuốn trôi; trận lũ quét tháng 7/2004 tại xã Du Tiến, Du Già, huyện Yên Minh làm 48 người chết, 25 nhà bị cuốn trôi; trận lũ quét tháng 9/2005 tại huyện Trạm thị xã Nghĩa Lộ và huyện Văn Chấn làm 50 người chết và mất tích, 181 nhà bị cuốn trôi.
Ngay cuối tháng 6 vừa qua, do ảnh hưởng của hoàn lưu bão số 1, mưa lớn tập trung trong thời gian ngắn đã gây lũ quét và ngập lụt làm thiệt hại nghiêm trọng về người và tài sản tại một số tỉnh miền núi phía Bắc (Sơn La, Lai Châu, Lào Cai). Đặc biệt là trận lũ quét tại tỉnh Sơn La làm 21 người chết và mất tích, 126 ngôi nhà bị sập, trôi.
Phát biểu khai mạc hội nghị, đồng chí Trần Quang Hoài, Ủy viên thường trực Ban chỉ đạo Trung ương về phòng, chống thiên tai, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy lợi đã nhấn mạnh: Trong những năm qua, thiệt hại do bão trên biển và vùng ven biển đã giảm đáng kể, tuy nhiên thiệt hại do lũ quét từ ảnh hưởng của mưa hoàn lưu sau bão vẫn còn lớn; Phòng, tránh lũ quét, sạt lở đất là một vấn đề phức tạp, khó cảnh báo chính xác;Công tác phòng tránh lũ, lũ quét và sạt lở đất phải tập trung theo hướng lấy phòng ngừa là chính;
Phát biểu chia sẻ tại Hội nghị, đồng chíLò Mai Kiên, phó chủ tịch UBND tỉnh Sơn La cũng chia sẻ những đặc trưng về điều kiện tự nhiên, công tác phòng, tránh lũ quét của Sơn La và một số khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện.
Hội nghị đã được lãnh đạo Văn phòng thường trực Ban chỉ đạo Trung ương về phòng, chống thiên tai chia sẻ tình hình lũ quét trong thời gian qua, các giải pháp đã được thực hiện bao gồm việc phân vùng cảnh báo lũ quét, hoạt động nâng cao nhận thức cộng đồng, quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng, phát hiện mạng lưới trạm đo mưa cộng đồng, tiến độ thực hiện chương trình di dân tái, định cư vùng thường xuyên bị thiên tai, những tồn tại trong công tác phòng, tránh lũ quét, đề xuất các nhiệm vụ cần tập trung triển khai trong thời gian tới.
Hội nghị đã được nghe báo cáo về kết quả dự án điều tra phân vùng cảnh báo nguy cơ trượt lở đất đá các vùng núi Việt Nam của Viện khoa học địa chất và khoáng sản, báo cáo công tác cảnh báo lũ quét các tỉnh miền núi của Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Trung ương, phương án đảm bảo an toàn thông tin liên lạc ứng phó với lũ quét, sạt lở đất của Cục Viễn Thông và tham luận về tình hình thiệt hại, công tác phòng, tránh lũ quét của các tỉnh Hà Giang, Sơn La, Lào Cai, Lai Châu, Yên Bái.
Với 81 ý kiến của đại diện 6 cơ quan bộ, ngành, 6 địa phương, các đại biểu tập trung trao đổi về: khả năng của các hệ thống thử nghiệm về cảnh báo lũ quét, hạn chế trong công tác cảnh báo lũ quét, công tác cảnh báo lũ quét trong cơn bão số 1 năm 2015, nâng cao nhận thức cộng đồng;thảo luận về các giải pháp: trồng, bảo vệ rừng, quản lý tổng hợp lưu vực sông, tăng cường cảnh báo lũ quét, tái định cư nhân dân vùng thường xuyên bị thiên tai; tăng cường năng lực tìm kiếm, cứu nạn, diễn tập phòng tránh các cấp, lồng ghép nội dung phòng, chống lũ quét trong các dự án phát triển kinh tế, xã hội,họp rút kinh nghiệm sau từng đợt thiên tai, tuyên truyền trong trường học, phối hợp với các cơ quan trên địa bàn để tăng cường thông tin về mưa, kinh nghiệm của chính quyền cơ sở, trách nhiệm của cán bộ chính quyền cơ sở, tiếp cận thông tin ở cơ sở; chia sẻ cảnh báo về diễn biến mưa ở miền Bắc từ 23 - 30/7/2015.
Phát biểu kết luận Hội nghị, đồng chí Trần Quang Hoài đề nghị:
- Các địa phương tổ chức trực ban, tham mưu ứng phó thiên tai kịp thời, rà soát dân cư đặc biệt là khu vực ven sông suối, khơi thông dòng chảy, quy hoạch dân cư, lồng ghép nội dung phòng, chống thiên tai trong quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế, xã hội, tăng cường quản lý vận hành các hồ chứa, bổ sung trạm đo mưa, trong đó có trạm đo mưa nhân dân, rà soát hệ thống truyền tin trong đó có đài phát thanh, truyền hình, tăng cường trang thiết bị, cán bộ cho văn phòng thường trực, tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ.
- Viện Địa chất khoảng sản tiếp tục xây dựng bản đồ cảnh báo nguy cơ lũ quét; Trung tâm dự báo Khí tượng thủy văn Trung ương tiếp tục tăng cường công tác cảnh báo trong đó có cảnh báo lũ quét đối với từng khu vực.
- Bộ Thông tin truyền thông tiếp tục quan tâm đầu tư phát triển hệ thống thông tin ở các khu vực vùng sâu, vùng xa.
- Quân khu 2 tiếp tục hỗ trợ công tác phòng, chống thiên tai đặc biệt là di dời dân vùng thiên tai
- Văn phòng thường trực Ban chỉ đạo TW về phòng, chống thiên tai xây dựng đề án nâng cao năng lực phòng, tránh lũ quét; tổ chức biên soạn các tài liệu hướng dẫn phòng tránh lũ quét, sạt lở đất, tập huấn văn phòng Ban chỉ huy các địa phương, phối hợp với Đài Truyền hình, Đài phát thanh trong công tác tuyên truyền; tăng cường cơ sở dữ liệu liên quan đến lũ quét, sạt lở đất, chia sẻ với các địa phương.
- Trung tâm phòng, tránh thiên tai xây dựng kế hoạch chi tiết đào tạo nâng cao nhận thức cộng đồng.